Geschiedenis van een berg

Gelezen door: Dennis P. (770 boeken)

Citaat: "...de ontroostbare herinnering
aan de schat die ik in het bos zou vinden
en nooit vond, en die daar niet was
en die misschien nergens was..."

In een zweterige tijd —die toen nog geen tijd was, want dat begrip kenden ze niet— werd een troep gorilla's ontvoerd en naar een nieuwe bestemming gebracht. Daar moesten ze al snel rechtop lopen, hun overtollige haar scheren en het begrip "onderbroek" leren, zowel wat de taal als het voorwerp betreft. Ze zijn terecht gekomen in een project om 'mensen' van hen te maken. Het gaat onze hoofdrolspeler voor de wind en al gauw krijgt hij z'n dubbele, gouden D. Droomland is hem genegen. Dat liedje dreigt echter even snel erg zuur te worden.

Verhelst houdt z'n hoofdstukken kort waardoor je door de novelle flitst. Hoewel de premise tamelijk absurd klinkt, heb je geen enkele moeite om de realiteit achter je te laten. Verhelst zorgt er wel voor dat het genoeg raakvlakken heeft met de heersende maatschappij. Op een gewiekste manier toont hij de kleine onhebbelijkheden van de mensheid die z'n eigen ondergang inluidt. Wat mij betreft staat deze binnenkort in huiskamers over de hele wereld.

Gelezen door: Peter Geiregat (479 boeken)

Citaat: "Men zegt dat jaren na de brand nog dieren opdoken in de bossen in de omgeving en zelfs in de buitenwijken van de stad. Ze deden de kunstjes die ze in Droomland hadden geleerd."

Alweer een boek van Peter Verhelst waarbij ik een beetje beduusd achter blijf. Het verhaal laat zich lezen als een parabel, maar net daardoor verliest het aan helderheid. In Droomland worden dieren 'opgeleid' tot mensen. We lezen het verhaal van een gorilla die doorstroomt tot een mensgeworden dier. Hoe dichter hij bij de mens komt, hoe verder hij van zijn soortgenoten verwijderd raakt. Algauw merkt hij dat er een illegale trafiek van dieren is. Als hij meent zijn broertje te herkennen, tracht hij hem te redden. Daarvoor moet hij zich afzetten tegen de mens die een soort mentor voor hem was. Na de brand is niets meer hetzelfde. Droomland is niet meer. De droom is uit elkaar gespat.

Gelezen door: Silvie (82 boeken)

Citaat: "Waarom voelt u zich schuldig over uw dromen?"

Een bijzondere reis door de ogen van een dier-mens die vanuit slavernij / knechting / onderwerping stilletjesaan moet / mag opgroeien tot volwaardig mens maar daarmee ook medeplichtig wordt aan alles wat mensenhandel / slavernij bij ons oproept.

Omvergeblazen door mooie taal, zinnen, zinnelijke taal...

Gelezen door: Theo Schippers (104 boeken)

Citaat: "Hij bracht de splinter naar zijn mond. Onmiddellijk verstrakte het gezicht van de mens. Hij hief zijn hand op. Iedereen zweeg behalve die ene die voorovergebogen neuriënd, met gesloten ogen, op de splinter kauwde. De mens strekte zijn arm uit. Uit de stok in zijn hand kwam een flits, een draadje dat eruitzag als de bliksem die we zo vaak in ons land uit de wolken hadden zien komen. Eén flits en de ene die voorovergebogen stond, lag kermend op de vloer. De mens glimlachte. ‘Waar waren we gebleven?’ vroeg hij."

Het begin
Dieren worden onder dwang verplicht naar Droomland te komen. Daar worden ze gedwongen getraind om ‘mens’ te worden, en wordt hen bewondering voor de menselijke cultuur ingepeperd – die ‘cultuur’ is dan een pretpark, een rollercoaster is toch heel wat beter dan een liaan om van boom naar boom te zwieren, en er zijn zoveel soorten eten (in het pretpark: ijs in alle kleuren, hamburgers, frisdrank…).
In het pretpark worden de dieren dan medewerkers, en wie het niet goed doet wordt ofwel gestraft ofwel aan de haaien gevoederd. Het conservatieve kapitalistische model, mannen met dassen en dames met chique jurken, is er de norm.
Het verhaal wordt verteld door een gorilla die zeer goed ‘leert’ en dus promotie maakt.

Agressie en geweld
Dit is niet zomaar een parabel, een fabel of een sprookje voor volwassenen. Van bij aanvang is dit een gruwelverhaal vol van agressie en geweld, fysiek en mentaal, blad na blad. Nooit een beetje humor.

Stijl
Van Verhelst wordt gezegd dat hij ‘lichamelijk’ schrijft, en ‘esthetisch’. Maar in deze novelle dreunt hij monotoon en saai door op hetzelfde toontje. Hij gebruikt een stijl van de doorsnee leerling op de middelbare school, zonder enige emotie te melden, koud en afstandelijk. En als het al eens 'mooi' zou kunnen zijn, breekt de zware agressie dat meteen af.
Pas tegen het einde komt er wat spanning, en na de climax komen zelfs esthetischer bewoordingen. Helaas worden zij misbruikt voor emoties van verlangen en verdriet, heimwee en berusting: een nietszeggend einde.

Maatschappijkritiek
Het verhaal is absurd op een manier waar ik nooit in ben kunnen meegaan, waar me nooit duidelijk is geworden wat de bedoeling was.
Wat is Droomland? Meer dan een noodzakelijke setting kan ik er niet in zien.
Wat klaagt Verhelst aan? Het kapitalistische systeem, waarin mensen en dieren en de natuur uitgebuit worden? De mens die de natuur bezet heeft, zijn oorsprong verloochend heeft, en hem nu begint te missen? De natuur die zich tegen de mens keert? Maar de mens IS toch natuur, we zijn toch geen twee verschillende dingen?
Als je maatschappijkritiek schrijft, doe het dan duidelijk, recht voor zijn raap. Nu lijkt het in mijn ogen soms alsof alles – en dus ook niets – aangeklaagd wordt in deze novelle. In een absurde tekst bestaande uit puur geweld, en eindigend met wat melodrama.
Akkoord, een compleet absurd leven, puur geweld om niets, dat is welbeschouwd waar wij mensen al millennia mee bezig zijn. Maar als het dat is wat Verhelst wil aanklagen, moet dat dan echt gebeuren door aan die weerzinwekkende wereld nog een weerzinwekkend agressief en gewelddadig boek toe te voegen? In een slechte stijl bovendien?

Voor een bepaald soort jeugd?
De novelle gaf me de indruk mee te gaan in de leefwereld van de vele jongeren die de hele dag voor hun computer agressieve games spelen, met winnaars, verliezers, ambitie, bloed en dood, en zonder emoties. De leefwereld van de jeugd die overspoeld wordt door gewelddadige beelden op TV en sociale media, maar o wee, vooral geen borsten mag zien op Facebook. Kortom, in de stijl van de jeugd die niet opgroeit in een maatschappij waar ze nood aan heeft. Een maatschappij van het psychopatische model.
Gelukkig was de novelle niet langer dan negentig bladzijden, met veel witruimte bovendien, anders had ik hem niet uitgelezen.