Gelezen door: marleen (12 boeken)

Citaat: "Als men mij had gevraagd de walgelijkste mensen te kiezen, die zonder pardon doodgeschoten dienden te worden, zou ik destijds altijd zonder aarzelen hebben geantwoord: 'de oude vroedvrouwen'."

Het boek beschrijft het leven van tante een bekende vroedvrouw. Zij is in het begin van het verhaal een echte moderne vrouw die de gyneacologie naar een moderner niveau tilt. Alles verandert echter wanneer China het éénkindbeleid invoert. Tante, een voorstander van deze maatregel is niet langer meer de geluksbrenger van het dorpje.  Integendeel, haar komst kondigt meer en meer de dood aan (gedwongen abortussen). De schrijver, Voet Wan 'kikkervisje', blikt bij het pensioen van Tante terug op haar leven en beseft dat niemand ongeschonden uit deze periode is gekomen.   
Het boek bescrhijft op een vaak humoristische maar toch sherpe manier het éénkind beleid van China. Een boek dat je onderdompelt in de Chinese traditie, geschiedenis en mythologie.

Gelezen door: Laotong (4 boeken)

In 2012 kreeg de Chinese auteur Mo Yan de Nobelbprijs voor Literatuur. De meningen daarover waren verdeeld: in China werd de prijs enthousiast onthaald, in het Westen klonk de kritiek dat Mo Yan te soft is voor het Chinese beleid. Reden te meer om zijn recent vertaalde boek Kikkers te lezen.

In tegenstelling tot bepaalde klassieke Chinese literatuur is Kikkers zeer leesbaar voor Westerlingen. De eenkindpolitiek wordt in haar gruwelijkheid aan de kaak gesteld, maar de vorm waarin Mo Yan het thema verpakt, maakt het beter verteerbaar dan in een non-fictieboek. Het hoofdpersonage, een gynaecologe die vrouwen opjaagt om een gedwongen abortus uit te voeren, wordt treffend uitgediept. Daardoor komt ze eerder meelijkwekkend dan monsterlijk over. De dialogen worden levendig en beeldend gebracht, wat het boek een zekere vaart geeft. Het verhaal zit vol symboliek, die niet-Chinese lezers wellicht grotendeels ontgaat, maar die het verhaal zeker niet in de weg zit. Het toneelstuk waarmee het boek afsluit, is het meest bevreemdende deel, maar helpt het beladen onderwerp mee te relativeren. Je moet wel willen meegaan in de absurditeit van de voorstelling, maar de kritiek op de uitwassen van het eenkindbeleid is niet mis te verstaan. Een aanrader voor wie over dit thema wil lezen vanuit een bijzondere invalshoek.

Gelezen door: André Oyen (3553 boeken)

Citaat: "Op de vierde van de vierde maand in 1953 heeft ze voor het eerst bij een bevalling geholpen. Tot vorig jaar lente heeft ze in totaal tienduizend kinderen op de wereld helpen brengen, waarbij ze de bevallingen in teamverband maar voor de helft meetelde."

Mo Yan werd op 17 februari 1955 als boerenzoon geboren. Hij groeide op in armoede en in de tijd van de klassenstrijd. Hij kon slechts vijf jaar naar school gaan en moest op het veld en in de fabriek werken. Op zijn twintigste stapte hij in het Volksbevrijdingsleger. Hij werkte als bibliothecaris en begon daar zijn literair werk. Het fundamentalisme en de chaos van de Culturele Revolutie (1966-76) maakten net zoals velen van zijn generatie grote indruk op Mo. In het Westen werd Mo Yan bekend door de verfilming van zijn schitterende boek Het Rode Korenveld uit 1987. De verfilming door de beroemde regisseur Zhang Yimou werd in 1988 op de Berlinale bekroond met de Gouden Beer. Ook Happy Times van Zhang is gebaseerd op een werk van Mo. Met fictie en satire weet Mo Yan steeds weer de nauwe grenzen van de censuur te ontglippen. Mo yan haalde zich wel het misprijzen van de Westerse wereld op de hals toen hij ter gelegenheid van de Ceremonie rond de Nobelprijsuitrijking liet optekenen, dat censuur in China niet altijd een slechte zaak is. Zijn werk Wa (Kikker) van 2009 gaat over de controversiële één-kind-politiek in China en won in 2011 de Mao Dun-prijs van de Chinese auteursvereniging. Het verhaal speelt zich af in China in de jaren 60 en gaat over tante・ een gynaecologe, die de mensen helpt bij hun zwangerschap en de bevalling. Maar bij het invoeren van de wet dat gezinnen slechts één kind meer mogen hebben, moet ze meer en meer mannen steriliseren en abortus toepassen bij zij die toch zwanger raakten. Tante・wordt door de menigte als de duivelin van het dorp bezien, daar waar ze vroeger op handen werd gedragen. Als vroedvrouw heeft zij vele gezinnen gelukkig gemaakt en wat ze nu moet doen van de overheid is net het tegenovergestelde. Op het eind van haar 50-jarige carrière zit tante・met een enorm schuldgevoel. Ze trouwt met een volkskunstenaar die poppetjes maakt. Elk poppetje staat voor haar symbool voor elk kind dat nooit op de wereld is kunnen komen door haar. Het verhaal wordt verteld door Voet Wan, die de bijnaam Kikkervisje kreeg. Om het lot dat tante・moet doorstaan weer te geven, schrijft hij een toneelstuk over het leven van de verguisde tante・.

Mo Yan schrijft romans waarin realiteit en droomwereld voortdurend door elkaar lopen. Traditie, geschiedenis, volksverhalen en het alledaagse leven zitten verweven in zijn vrij barokke literatuur. Hij grijpt terug op de grote Chinese literatuur maar vindt ook inspiratie bij auteurs als de Amerikaan William Faulkner en de Colombiaan Gabriel Garcia Marquez en Jean-Paul Sartre. Vooral in kikkers・zweeft voortdurend de geest van Sarte. Niet alleen houdt Yan zich bezig met dezelfde vragen, ook zijn antwoorden liggen in de lijn van Sartre: mensen moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun daden en kunnen de schuld niet op andere mensen of instanties afschuiven. De mens is vrij en kan zijn leven naar eigen goeddunken invullen, maar hij moet ook de last van de eigen daden dragen. Zowel Kikkervisje als Tante leeft naar deze standaard. Beiden voelen zich schuldig over gebeurtenissen uit het verleden, maar ze dragen de last van hun schuld zonder te wijzen naar de Partij. Kikkervisje maakt zelfs enkele keren heel duidelijk dat de Partij geen enkele blaam treft. Niettegenstaande het pijnlijk gegeven maakt Mo Yan er weer een tragisch mooi werk van waarin de menselijke waardigheid een uiterst belangrijk gegeven is. Dit werk werd ongelooflijk knap rechtstreeks uit het Chinees Vertaald door Silvia Marijnissen