Tussen twee paleizen

Gelezen door: Veerle Bonte (23 boeken)

Caïro, 1917. De alom gerespecteerde koopman, levensgenieter en vrouwenverslinder Ahmed Abd al-Gawwaad verandert binnen de muren van zijn huis in een streng religieuze vader-dictator. Zijn onderdanige vrouw en vijf kinderen, die allen zijn vrolijke kant niet kennen, vrezen zijn alziende oog en bibberen in zijn aanwezigheid. Pas wanneer de man uit werken is, ontspant de sfeer in huis en leren we de andere bewoners kennen. Eerst en vooral de brave huismoeder Amiena en haar twee dochters: de beeldschone maar ijdele Aisja en de ijverige Kadhiega, van wie de mond zo mogelijk nog groter is dan de neus. Zij bestieren het huishouden onder de onschuldige plagerijtjes van de drie broers: de wellustige en spilzieke Jasien, de ernstige student Fahmi en de jonge deugniet Kamaal. Ondertussen kreunt het land onder het opgelegde Britse protectoraat en aan het eind van de Eerste Wereldoorlog weerklinkt de schreeuw om onafhankelijkheid luid uit alle harten en monden. Eg! ypte ontwaakt en gaat als één man de straat op.

"Vrij Nederland" noemt Mahfoez de Arabische Charles Dickens en deze vergelijking is vrij treffend. Zijn heerlijke volkse personages zijn bijna karikaturaal en zullen niemand onverschillig laten en de wereld waarin ze leven is zo vol kleuren, geluiden en geuren, dat je op den duur de indruk krijgt dat je naar een film aan het kijken bent.

Het verhaal speelt zich af in een andere tijd maar ook in een andere cultuur en de verschillen kunnen nogal confronterend zijn, vooral voor vrouwen (gehoorzaamheid, uithuwelijking, etc). Ik heb geprobeerd om me tijdens het lezen hierover geen waarde-oordeel te vormen en me laten meeslepen door meesterverteller Mahfoez. Voor wie er net als mij niet genoeg van krijgt Tussen twee paleizen is slechts het eerste deel van zijn lijvige Egypte-trilogie en samen vormen de drie boeken het belangrijkste werk van deze Nobelprijswinnaar.