Gelezen door: André Oyen (3553 boeken)

Citaat: " Hierdoor kun je weten/ Wat voor een vurige liefde mij beving/ Dat ik ons ijle wezen ben vergeten/ En zo een schim hield voor een tastbaar ding./ "

T.S. Eliot was een van de grootste Engelstalige dichters van de twintigste eeuw; ook was hij in zijn taalgebied de meest revolutionaire literatuurcriticus sinds Johnson, en in de anglicaanse traditie was hij de invloedrijkste religieuze denker sinds de tijd van het methodisme. Zijn visie op maatschappij en politiek is vervat in alles wat hij schreef en verschillende generaties Engelse en Amerikaanse lezers hebben zich er bij herhaling in verdiept. Er gaat voor hen een bijna mystieke fascinatie uit van deze visie, ook voor de velen die zich ervan afkeren. Zonder Eliot zou er in de vorige eeuw niets overgebleven zijn van de filosofie van het Engelse conservatisme. En zonder dat hij er bewust naar streefde, bracht hij deze filosofie op een hoger intellectueel, geestelijk en stilistisch peil dan het socialistische gedachtegoed ooit heeft bereikt. Eliot werd in 1888 geboren in St Louis, Missouri, en studeerde aan de Harvarduniversiteit, aan de Sorbonne en aan het Merton College in Oxford. In Oxford schreef hij een dissertatie over de filosofie van F.H. Bradley, wiens Hegeliaanse maatschappijbeschouwing een grote invloed op hem uitoefende. Zijn maatschappelijke achtergrond, zoals die van veel hoog opgeleide Amerikanen van zijn generatie, was er een van diepe vroomheid en burgerzin. Toch lijken zijn eerste gedichten te getuigen van een somber en uitzichtloos agnosticisme, dat hij slechts geleidelijk en moeizaam te boven kwam. In 1914 ontmoette hij Ezra Pound, die hem stimuleerde om in Engeland te gaan wonen. Het jaar daarop trouwde hij, en boekte hij zijn eerste succes als dichter met de verschijning van ‘The Love Song of J. Alfred Prufrock’. Samen met de andere korte gedichten die in 1917 onder de titel Prufrock and Other Observations tegelijk werden gepubliceerd bracht dit werk een ingrijpende koersverandering in de Engelse letteren teweeg. Dit waren de eerste waarlijk modernistische Engelse gedichten; en de duidelijkste invloeden op beeldspraak en woordkeus waren niet Engels maar Frans - in het bijzonder de fin de siècle-ironie van Laforgue en het symbolisme van Rimbaud, Mallarmé en Verlaine. Het waren ook sociale gedichten, in de zin dat ze een heersende stemming in de maatschappij verwoordden, ook al gebeurde dat in de woorden van een specifieke hoofdpersoon. De oorlogsgeneratie leerde in deze gedichten zichzelf kennen op een manier die de pseudo-romantische literatuur van vóór de oorlog niet te bieden had gehad. In 1948 kreeg hij de Nobelprijs voor de literatuur! Gedichten 1917-1930 van T.S. Eliot brengt voor het eerst alle vroege gedichten, met uitzondering van The Waste Land, samen in èèn bundel. Prufrock and Other Observations (1917) schetst de morele verwarring van de geremde Amerikaanse filosofiestudent. De duistere bundel Poems 1920 zinspeelt al op de huwelijksmoeilijkheden die het hoofdthema van The Waste Land (1922) zullen vormen. De depressie van de dichter blijkt uit The Hollow Men (1925). Ash Wednesday (1930) en de Ariel Poems (1927-1930) betekenen een ommekeer. Dante wordt het model voor de bekeerde Eliot. Verdoold in het donkere woud van het leven, daalt hij af in het diepst van de Hel om daarna de Louteringsberg te bestijgen: daar wacht een gesublimeerde vrouw als Beatrice op hem. De vertaling wordt verzorgd door Paul Claes, die de verzamelde bundels inleidt en van verhelderende aantekeningen voorziet. Een prachtuitgave!