Hersenschimmen

Gelezen door: Tim Spiessens (16 boeken)

Ondanks het feit dat dit een dun boekje is (een regenachtige zondagmiddag lang), wordt het pakkende verhaal beschreven van een brein in verval: de (onbewuste) lijdensweg van Maarten die na zijn pensioen slachtoffer wordt van dementie.

Gelezen door: Daniel (1 boeken)

Hersenschimmen is Bernlefs indringende en ontroerende roman over dementie, over de eenzaamheid en de angst die daarmee gepaard gaan, maar ook een verhaal over de liefde die een onvermijdelijk tragisch einde tegemoet gaat. Korte weergave van de inhoud: De hoofdpersoon van het boek is Maarten Klein, 71 of 72 jaar oud, en heden ten dage gepensioneerd secretaris van de IMCO, een internationale maritieme organisatie. Een tijdje na de oorlog is hij met zijn vrouw Vera naar het plaatsje Gloucester in Amerika geëmigreerd waar hij nu een rustig leven leidt. Geleidelijk aan veranderen er dingen in Maartens brein. Hij raakt steeds vaker afwezig, doet vreemde dingen en vergeet bepaalde herinneringen. Het begint vrij onschuldig maar al gauw wordt het erger. Dokter Eardly komt erbij die hem tabletten voorschrijft en zegt dat Vera en Maarten samen in oude fotoboeken moeten kijken. Toch gaat het nog verder bergafwaarts en moet er een hulp in de huishouding komen. Dat wordt Phil Taylor, een jong blond meisje. Maarten wordt steeds verwarder, doet steeds vreemdere dingen en zakt steeds verder weg in zijn gedachten. Er valt nu helemaal niet meer normaal met hem te praten. Op het laatst wordt hij opgehaald en naar een tehuis gebracht.

Gelezen door: Dario De Loof (1 boeken)

Hersenschimmen is een aangrijpend boek over dementie, verteld vanuit het perspectief van de demente zelf. De titel benadrukt dat ook: door de aftakeling blijven er slechts enkele schimmen van gedachten en herinneringen over. Je volgt de volledige achteruitgang in acht dagen. Op zich is dit een heel moeilijk thema om over te schrijven, maar toch is Bernlef er met verve in geslaagd. Bovendien is het op een luchtige manier verteld, ondanks het zware onderwerp. Verder vond ik, in tegenstelling tot vele andere recensenten, het verhaal niet zo moeilijk om te volgen. Als je op voorhand weet dat dementie centraal staat en dat het geschreven is vanuit het belevende ik-perspectief, kan je onduidelijke situaties verwachten. Rekening houdend met de context van het verhaal, begreep ik deze passages toch redelijk vlot. Daarnaast gebruikt de auteur geen gesofisticeerde woordenschat, wat ook helpt. Laat je dus zeker niet afschrikken om als minder ervaren lezer toch voor dit boek te kiezen. Enkel bij het einde moet je er goed met je gedachten bijblijven. Aangezien het hoofdpersonage een dieptepunt bereikt, is de laatste passage in wartaal geschreven. Ook dat geeft naar mijn mening een meerwaarde, omdat het op een goede manier de verwarring weergeeft die gepaard gaat met gevorderde dementie. Hersenschimmen wordt terecht Bernlefs meesterwerk genoemd.

Gelezen door: ackekeyla (1 boeken)

Hersenschimmen van J. Bernlef is niet enkel een erg schrijnende roman, maar geeft ook op een realistische manier de lijdensweg van dementie weer. Maarten, een gepensioneerde secretaris van een maritieme organisatie, verliest langzaam zijn greep op de werkelijkheid. Plotseling lijkt het onderscheiden van het heden en verleden een helse klus voor hem. Enkele momenten van helderheid en bewustzijn maken snel plaats voor verwarring, angst en eenzaamheid. Voor velen lijkt het begrip dementie nogal vaag en onduidelijk, maar dit boek geeft je bij wijze van spreken een waarheidsgetrouwe definitie van het abstract begrip. Door middel van de flashbacks en gevoelens kan je je goed inleven in het verhaal. Daarnaast kan je de evolutie van Maartens ziekte erg goed meevolgen. Aangezien het boek geschreven is vanuit het perspectief van de demente zelf en je dus enkel weet wat hij denkt, moet je je goed concentreren om erachter te komen hoe de situatie in werkelijkheid verloopt. Voor mij persoonlijk was dit geen probleem, omdat de schrijver geslaagd is om dit toch op een duidelijke manier te verwoorden. De laatste passage vond ik erg sterk opgebouwd, want hierin bereikt Maartens ziekte zijn hoogtepunt. Het lijkt alsof zijn dementie alles heeft overgenomen en er amper nog iets overblijft van Maarten zelf. Bernlef is geslaagd om over een tragisch en moeilijk onderwerp een schitterend verhaal te schrijven; hersenschimmen is dus zeker en vast een boek die mij zal bijblijven!