Gelezen door: André Oyen (3553 boeken)

Citaat: "De metselaar heeft ook problemen gehad. Hij praatte met de boeren en probeerde ze de theorieën van Darwin uit te leggen, dat de mens van de apen afstamt. Zelf ben ik dan geen darwinist,’ en don Cosimino keek mij met zijn pientere oogjes glimlachend aan, ‘maar ik zie er helemaal geen kwaad in als iemand er wel in gelooft. Don Luigi kwam er natuurlijk achter. Hij maakte een verschrikkelijke scène. U had hem moeten horen schreeuwen! Hij heeft tegen de metselaar gezegd dat de theorieën van Darwin tegen het katholieke geloof zijn, dat het katholicisme en het fascisme één zijn, en dat het darwinisme daarom antifascistisch is."

De film Cristo Si È Fermato a Eboli (1979) van de Italiaanse regisseur Francesco Rosi was me veel beter bekend dan het gelijknamig boek van Carlo Levi waarop hij gebaseerd is.
Het is nochtans één van de grote Italiaanse klassiekers dat bij zijn verschijnen in 1945 al meteen zéér positief werd ontvangen. In 1935 werd de Italiaanse arts en kunstschilder Carlo Levi door het fascistische bewind veroordeeld tot drie jaar binnenlandse ballingschap, wegens antifascistische opvattingen, in het uiterste zuiden van het land. Dankzij een algemene amnestie, afgekondigd na de Italiaanse overwinning in Abessinië, mocht hij al na een jaar terug naar zijn woonplaats Turijn.

Van zijn ervaringen in het verkommerde gehucht Aliano schreef Levi een indringend verslag, dat pas na de oorlog kon verschijnen. Christus kwam niet verder dan Eboli is zijn belangrijkste boek gebleven (hij schreef verder een aantal reisverslagen, onder andere over Sicilië en de Sovjet-Unie) en het werd al in 1950 in het Nederlands vertaald. Het kwam opnieuw in de belangstelling toen het in 1979 werd verfilmd. Vorig jaar verscheen er, ogenschijnlijk zonder directe aanleiding, een nieuwe Nederlandse vertaling.

Christus kwam niet verder dan Eboli zal altijd blijven charmeren. Het is zeker geen roman maar pure non-fictie. Levi is ook met literatuur een schilder. Hij penseelt zijn karakters en weet heel visueel het leven in een middeleeuws boerendorp vast te leggen. Een dorp waar Onze-Lieve-Heer nooit is geweest zouden wij zeggen.