Gelezen door: Edith Clabots (15 boeken)
Emilia en Luzia Dos Santos, veertien en twaalf jaar oud, wonen in Taquaritinga do Norte, een dorpje in het achterland van de staat Pernambuco in Noordoost-Brazilië. Toen ze nog klein waren liet hun aan rietsuikerdistillaat verslaafde vader hen achter bij zijn zuster, tante Sofia, en haalde ze nooit meer op. Zij brengt hen de kunst van het naaien en borduren bij, bijgestaan door meneer Célio, die hen leert werken op een naaimachine, het laatste snufje: een Singer met trapvoet. Van de plaatselijke kolonel en zijn vrouw, Dona Conceição, krijgen ze genoeg bestellingen om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Zoals de meeste gewone dorpelingen leven ze zeer eenvoudig: geen stromend water, geen elektriciteit en een keuken met een vloer van aangestampte aarde.
Emilia is een aantrekkelijk meisje met heel wat aanbidders, maar Luzia is ongewoon lang voor haar leeftijd en heeft bovendien een misvormde arm als gevolg van een val uit een boom op haar elfde, waardoor ze als kind gepest en uitgelachen werd.
Op zekere dag verschijnt een groep cangaceiros – revolutionairen die als nomaden door het land trekken om te vechten tegen onrecht en uitbuiting, vee roven, steden plunderen en zich wreken op hun vijanden, voornamelijk de kolonels die de belangrijkste grootgrondbezitters zijn – in hun dorp. Hun aanvoerder Antonio Teixeira, bijgenaamd de Havik, dwingt Luzia om met hen mee te gaan en daarmee zal zij als eerste vrouw worden ingelijfd bij het ‘leger’ van de cangaceiros.
Luzia verzet zich aanvankelijk tegen haar gedwongen nomadenleven in de caatinga – een droog en onherbergzaam steppegebied – maar doordat ze haar naai- en borduurtalent aanwendt om de uitrusting van de cangaceiros te versieren en door haar moedig gedrag verwerft ze stilaan het respect van de mannen. Nadat de Havik haar leert schieten, wordt ze één van de beste vechters van de groep. Wanneer de Havik sterft, neemt zij de leiding van de groep op zich en ontpopt zich gaandeweg tot een wrede en meedogenloze vechtmachine en er blijft van de ethische code, die eens zo belangrijk was in de groep, niets meer over. De frustraties en woede om de pesterijen uit haar kinderjaren hebben haar een kans en een reden gegeven om zich te wreken. Ze wordt door de bevolking met vrees en ontzag ‘de Naaister’ genoemd.
Tante Sofia overlijdt intussen en Emilia, die alleen achterblijft en sinds lang de wens koestert om een ‘dame’ te zijn in een grote stad, besluit weg te gaan uit Taquaritinga. Wanneer ze Degas Coelho ontmoet, een nogal sullige, maar rijke student die met zijn ouders in de hoofdstad Recife woont, ziet ze haar kans schoon om te ontsnappen uit haar eenzaam en armzalig bestaan. Door met hem te trouwen belandt ze in het milieu van de rijke bourgeoisie van Recife, die bestaat uit ‘oude’ en ‘nieuwe families’, beide met aanzien en geld maar met een heel andere achtergrond en afstamming. Ze moet er echter de vreemde grillen van haar echtgenoot en het dominante en bemoeizieke gedrag van haar schoonmoeder, die op haar neerkijkt omdat ze uit het achterland komt, bijnemen. Om te ontsnappen aan haar saaie en nutteloze bestaan, begint ze modieuze kleding te ontwerpen en start een naaiatelier.
Dr. Duarte Coelho, haar schoonvader en een vooraanstaand man, houdt zich voornamelijk bezig met frenologie – de leer volgens dewelke men uit de vorm van de schedel het bezit van bepaalde eigenschappen zou kunnen afleiden. Zijn grote droom is de schedels van gedode cangaceiros, vooral deze van de Naaister en de Havik, te onderzoeken en zo de predispositie op criminaliteit te kunnen vaststellen.
Ondanks de grote afstand tussen hen beiden, slagen Emilia en Luzia er toch in op de hoogte te blijven van elkaars leven dankzij de Diário de Pernambuco, de krant die dagelijks verslag uitbrengt over de verkiezingen, de bezigheden van de dames van de high society in Recife en het toenemende geweld van de cangaceiros.
Frances de Pontes Peebles, zelf geboren in Recife en door de internationale pers de jonge Isabel Allende genoemd, heeft duidelijk veel research gedaan naar het politieke en sociale leven in het Pernambuco van de jaren ’20 en ’30 van de twintigste eeuw en elk relevant onderwerp is tot in de details uitgewerkt. Doordat de levenswandel van de zusjes telkens om beurt wordt beschreven, blijft de innige band tussen hen heel reëel. Zonder het grote literatuur te noemen, vind ik deze roman toch zeer mooi en inspirerend.
|
Reacties (1)Delen
|
1 reacties:Lieve Meyers op 7 januari 2011:Een prachtig boek over de impact van de levenskeuze van elk van de zusters die resulteert in een totaal andere visie en grip op het leven en waarbij de het belang van de band tussen twee zusters sterk naar boven komt en dit in een prachtige setting van Pernambuco. Een aanrader!