Alles nieuw

Gelezen door: Carl De Strycker (24 boeken)

Citaat: "Dit huis heeft nog een lift uit de oertijd met een metalen harmonicadeur ervoor. Soms stap ik erin, maar meestal neem ik de trap, dan hoef ik niet op fitness, daar heb ik wel eens aan gedaan, aan fitness, maar al dat gefiets zonder ergens naartoe te gaan, dat is niks voor mij."

Een boek dat je niet leest om het spannende verhaal - daarvoor waaiert het te veel naar alle kanten uit - maar voor de prachtige, woordspelerige verwoording van gedachten, observaties en inzichten. Van Leeuwen laat een jonge kunstenares langzaam achter het geheim van haar tweeëntachtigjarige huisbazin komen. Daarvoor zet ze opnieuw haar taalgevoeligheid, maar ook haar talent als beeldend kunstenaar in. Het maakt van het geheel een poëtisch boek vol verrassende talige vondsten.

Gelezen door: Majo de Saedeleer (41 boeken)

Er zijn van die zeldzame auteurs die zichzelf constant uitdagen om onverkende literaire vormen uit te proberen. Nog zeldzamer zijn diegenen die door die stijl – en vormavonturen heen hun eigen stem bewaren. Joke van Leeuwen is zo iemand. De meeste van Joke van Leeuwens lezers zijn kinderen. Zij kennen haar verhalen, versjes en tekeningen en velen hebben haar op het podium gezien. En sinds Joke van Leeuwen stadsdichter van Antwerpen is, weten velen dat ze niet alleen voor kinderen gedichten schrijft. Minder bekend zijn haar romans. En dat is jammer. Eind vorig jaar verscheen: Alles nieuw. U mag dat boek onder geen beding missen.

‘Alles nieuw’ draait om twee vrouwelijke hoofdpersonen: de oude Ada en de jonge kunstenares Lara. Die laatste wil naar eigen zeggen ‘de werkelijkheid artistiek manipuleren’. Jammer genoeg heeft ze daarbij weinig oog voor wat ze bij andere mensen aanricht. Maar ook Ada heeft het zo druk met orde scheppen in haar herinneringen en wensen dat de twee elkaar op geen enkel moment vinden. Ook ieder ander personage in dit boek, waar ook tussen jong en bejaard, ziet enkel zijn of haar (Lara stelt voor die dubbele genusvermelding te vervangen door ‘zaar’) eigen vermeende werkelijkheid en kan zich onmogelijk in een ander inleven. Tegelijkertijd zoeken ze krampachtig naar hun eigen identiteit en proberen ze ieder voor zich de wereld te vatten en te ordenen: door artistieke ingrepen, door houvast te zoeken in een geloof, een sekte of een relatie, door de globe rond te reizen of door voor een ander te zorgen. Sommigen blijven koppig in hun uitweg geloven, anderen raken er de trappers bij kwijt en keren zich ontmoedigd af.

Ik besef dat ik met deze beweringen niet meteen een stormloop op de bib of de boekhandel ontketen. Joke van Leeuwen biedt geen troost, maar ze kijkt door zoveel ogen, verwoordt zo verrassend en brengt zoveel begrip op dat Alles nieuw een feest van taal, originaliteit, intelligentie en medeleven is. Joke van Leeuwen schrijft bovendien met al haar zintuigen. Dat levert pareltjes op, zoals ‘de worstjes maakten zich met hun geur groter dan ze waren’. En wat zeg ik? Joke schrijft? Jazeker. Maar ze tekent dit verhaal ook. En dat alleen al is een bijzondere traktatie in een boek voor volwassenen.